Tredicesima: İtalya’da 13. Maaş Nedir?
Tredicesima, genellikle Noel tatilinde işçilere ödenen ek aylık ücrettir.
İtalya’da birçok çalışan yılın belli dönemlerinde 13. ve hatta 14. maaş taksitleri almaktadır. Bu nasıl mümkün olabiliyor ve hangi sektörde çalışanlar alabiliyor. Bu yazımızda sizlere bunlardadan biraz bahsedeceğiz. İtalya’daki çoğu çalışana bir yılda 13 maaş veriliyor. İtalya’daki 34 milyon kişi tredicesima, yani ‘on üçüncü’ anlamına gelen, normal maaşlarının iki katı olacak Aralık ayı maaş gününü sabırsızlıkla beklemektedir.
İtalya’da 13. ay maaşı birçok çalışan için bir haktır. Bu, çok sayıda şirketin yıl sonunda ek bir aylık maaş şeklinde sağladığı temel avantajlardan biridir. Her yıl 30 milyondan fazla İtalyan bu ikramiyeyi almaktadır. Ancak pek çok işçi bunun nasıl hesaplandığını, ne zaman ödendiğini bilmiyor ve daha da önemlisi, iş sözleşmesini imzalamış olsalar bile bu ikramiyeyi almaya hak kazanıp kazanmadıklarından emin değiller.
ABD ve İngiltere gibi İngilizce konuşulan ülkelerden gelen kişilerin Aralık ayında çift maaş alma kavramına aşina olma ihtimalleri düşük olsa da, İsviçre dahil diğer bazı Avrupa ülkelerinde de benzer sistemler mevcut.
Tredicesima ikramiyesi yıl içinde tahakkuk ettirilir ve tüm çalışan kategorilerine verilir. Burada ‘Çalışanlar’ sabit süreli, açık uçlu, yarı zamanlı veya tam zamanlı sözleşmelerle çalışan hem kamu hem de özel çalışanları ifade etmektedir.
13. maaşı kimler ve ne zaman almaktadır?
Bu ödemeyi, Aralık ayında emekliler; hem kamuda hem de özel sektörde belirli sürede veya açık uçlu iş sözleşmesiyle çalışan tüm çalışanlar almaktadır. Serbest çalışanlar bu ödemeden faydalanamıyorlar.İtalya’nın Patronato internet sitesine göre, on üçüncü maaş taksitlerinin tamamı işveren tarafından ödenirken, emeklilerin ödemesi devletin sosyal güvenlik kurumu INPS aracılığıyla yapılıyor. Ödeme tarihine ilişkin sabit bir tarih bulunmazken, genellikle 29 Aralık tarihinden önce ödenmektedir. Kesin hükümler şirkete ve sektöre bağlıdır. Kamu çalışanları ise 13’üncü maaşlarını 12’inci maaşlarının yattığı gün ödeniyor.
Tredicesima nasıl hesaplanmaktadır?
İtalyan iş kanununa göre bu ödemeyi hesaplamanın standart bir yolu yoktur. Her sektördeki sanayi grupları ve sendikalar arasında yapılan bireysel toplu iş sözleşmelerine bağlıdır.Ödeme tutarı genellikle, fazla mesai veya ikramiyeler dikkate alınmaksızın, yıl içinde alınan brüt maaşın on ikide birine eşit olan sabit bir tutardır. Brüt maaşı etkileyen kesintiler nedeniyle ödemeden kesintiler yapılabilir, ancak hastalık izni gibi durumlarda ödeme etkilenmez.
Bu sistemin arkasındaki fikir, Aralık ayında ödenen 13’üncü taksitin yani iki aylık maaşın tek seferde ödenmesi Noel masraflarının ve diğer yıl sonu faturalarının ödenmesine yardımcı olmasıdır. Ancak bazı şirketler bunun yerine daha yüksek aylık ücreti 12 ayda ödüyor. Bireysel çalışanlar da işyerlerinde yıllık 13 ödeme standart olsa bile daha yüksek maaş ile 12 ödeme yapılmasını talep edebiliyorlar.
Hatta bazı çalışanlar, İtalya’daki uzun yaz tatilinin masraflarını karşılamak için genellikle Haziran ayında ödenen Quattordicesima veya 14’üncü ödeme bile alabiliyorlar. Ancak bu daha alışılmadık bir durum ve 13’üncü ödemeden farklı olarak herhangi bir sektördeki çalışanlar için yasal bir zorunluluk değil.
Sözleşmenize bağlı olarak, 14’üncü maaş taksiti genellikle yalnızca belirli devlet çalışanlarına, üst düzey çalışanlara veya yüksek maaşlı emeklilere sunulan bir ayrıcalıktır.
Bonuslar?
Ekstra ikramiyeler 13’üncü ödemeden bağımsız olarak sektöre ve işverene bağlıdır. İtalyan kanunları, işverenin para, hisse senedi, şirketteki hisse senedi opsiyonları veya diğer avantajlardan oluşabilen bir ikramiye sağlamasına ilişkin herhangi bir gereklilik içermemektedir. Her şey şirketinizle yaptığınız bireysel anlaşmaya bağlıdır.
İtalya’daki sendikaların güçlü etkisinden dolayı, her sektörde ücretler, koşullar ve iş sözleşmelerinde belirlenen hüküm ve koşullar ve iş sözleşmelerinde belirlenir.
İtalyan iş sözleşmenizin ne içerdiğinden emin değilseniz veya İtalyan iş kanununa uymayabileceğinden endişeleniyorsanız, sekötürü temsil eden sendika ile veya bağımsız bir hukuk danışmanından yardım alabilirsiniz.
